6. Persoonlijke verzorging

Sommige kinderen hebben op school persoonlijke verzorging nodig. Dat kan gaan om bijvoorbeeld hulp bij het strikken van veters, aantrekken van een jas, naar de wc gaan, verschoning of aan- en uitkleden bij gym. Al deze handelingen vallen onder het begrip persoonlijke verzorging en kunnen op school voorkomen.

PO – VO – (V)SO – SBO

Gemeenten zijn op grond van de Jeugdwet onder andere verantwoordelijk voor de begeleiding en de verzorging van kinderen die door verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke problemen niet zelfredzaam zijn. Dit betekent dat gemeenten ook verantwoordelijk zijn voor de verzorging van de kinderen die uit deze doelgroep. Hierop zijn drie uitzonderingen:

• Kinderen die een IKZ-indicatie (intensieve kindzorg) hebben vanuit de Zvw;
• Kinderen met een indicatie voor de Wlz;
• Kinderen met palliatief terminale zorg, vanuit de Zvw.

Verzorging bij jeugdigen tot 18 jaar is er op gericht om een tekort aan zelfredzaamheid op te heffen. Het gaat hier om de ‘algemene dagelijkse levensverrichtingen’ (ADL); dat zijn handelingen die mensen dagelijks in het gewone leven verrichten. Denk hierbij aan bijvoorbeeld hulp bij het wassen, aankleden, verplaatsen in zit- of lighouding, eten en drinken en het toedienen van orale medicatie. Een jeugdige die als gevolg van beperkingen ADL niet zelf kan doen, heeft hulp nodig. Soms moeten de ADL overgenomen worden en soms is ondersteuning nodig bij deze verrichtingen.

Een kind is aangewezen op verzorging als het gaat om een chronische situatie waarbij de gebruikelijke verzorging, in vergelijking tot kinderen van dezelfde leeftijdscategorie, aantoonbaar groter is. Op basis van een inventarisatie wordt vastgesteld hoeveel uur zorg een leerling nodig heeft. Dat gebeurt ook in overleg met de gemeente. Als er geen overeenstemming over het aantal uren tot stand komt, dan is er een mogelijkheid om een onderwijszorgconsulent in te schakelen.

Wat is er nodig om een onderwijs(zorg)consulent in te schakelen?

• Stap 1: toestemming van ouder vragen om leerling aan te melden, of de ouder verwijzen naar Bureau Onderwijsconsulenten
• Stap 2: ouder / SWV / andere betrokkene meldt de leerling aan
• Stap 3: intakemedewerker beoordeelt of de inzet van een onderwijszorgconsulent(OZC) mogelijk is
• Stap 4: intakemedewerker schakelt OZC in de regio in of intakemedewerker wijst aanvraag af en geeft kort advies over de mogelijke verder te volgen stappen

Het stroomschema ‘zorg op school’ geeft toelichting over de zorg op school.

De tabel geeft aan voor welk deel van de persoonlijke zorg de school verantwoordelijk is. Als er meer hulp nodig is dan in deze tabel is opgenomen en er geen recht bestaat op hulp op basis van de Zvw of de Wlz, kan er een beroep worden gedaan op de Jeugdwet.

Als een leerling niet valt onder de bovenstaande AWBZ grondslagen, is de Jeugdwet voorliggend. Waarbij moet worden aangetekend dat de school gangbare en normale dagelijkse zorg, zoals het strikken van veters, het aantrekken van een jas en hulp bij toiletgang bij kleuters verzorgt.

Persoonlijke verzorging op school kan binnen verschillende wetten vallen:

• de Zorgverzekeringswet (ZvW) als het een gevolg is van ziekte e.d.;
• de Wet langdurige zorg (Wlz) als er sprake is van een leerling die een Wlz-beschikking heeft;
• ook kan het onder de Jeugdwet of het (passend) onderwijs vallen.

In 2014 is door het CIZ de Awbz indicatiewijzer 7.1 opgesteld en daarin is bepaald wat onder de verantwoordelijkheid van het onderwijs valt na de invoering van de Wet passend onderwijs op 1 augustus 2014. Hoewel de bekostiging binnen het onderwijs van deze zorg sindsdien is aangepast, is de grens met de andere wetgeving niet veranderd. Op grond van artikel 1.2, ld 1, onder b van de Jeugdwet, mag de gemeente een aanvraag om jeugdhulp weigeren als er op grond van een andere wet hulp kan worden verkregen. Nu in 2014 is bepaald welk gedeelte van persoonlijke verzorging onder de verantwoordelijkheid van het onderwijs valt, zal dat door de gemeente als een voorliggende voorziening worden beschouwd.