2b. Begeleiding bij dyslexie en Ernstige Enkelvoudige Dyslexie

Dyslexie betekent letterlijk: beperkt lezen. Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen en schrijven. Er zijn verschillende vormen van dyslexie. Dyslectici kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het verbinden van een letter met een klank, met de volgorde van klanken in een woord of het verschil tussen klanken die hetzelfde klinken. Soms draaien ze letters om in een woord. Dyslexie is erfelijk en komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Blinden kunnen ook dyslectisch zijn; zij lezen braille verkeerd. Bij dyslexie gaat er iets mis in de hersenen tijdens het lezen of schrijven. Maar verder functioneren de hersenen van een dyslect prima.

Dyslexie leidt vaak tot problemen waar taal een rol speelt, zoals het onthouden van instructies en het leren van losse feiten. Bij Ernstige Enkelvoudige Dyslexie (EED) is de ernst te groot om van dyslexie te spreken. Er zijn verschillende gradaties in het gebied. Resultaten op gebied van spelling en lezen zijn structureel onder de maat. Naast de ernst moet ook onderzocht worden of er bijkomende stoornissen zijn die een belemmering vormen voor lezen. Een EED-instituut kan hierbij ondersteunen, ook voor de behandeling.

PO – SBO – SO

Bij leesproblemen in groep 3 wordt al vrij snel extra hulp aangeboden op school. Dit kan individueel zijn of in groepjes. Ouders worden bij leesproblemen gevraagd thuis extra te lezen. School blijft het eerste aanspreekpunt. Over het algemeen betekent het dat het kind bij taal- en spellingproblemen gedurende tot anderhalf jaar extra begeleiding krijgt en wordt een leerlingdossier opgebouwd. In deze periode zijn verschillende toetsmomenten. De scores worden vermeld in het opgebouwde leerlingdossier. De eisen waaraan dit leerlingdossier moet voldoen staan in het ondersteuningsplan van de school. Als de resultaten onder de maat blijven, kan een aanvraag ingediend worden bij gemeente of CJG voor verder onderzoek, diagnostiek en behandeling (zie 2c. Onderzoek, diagnostiek en begeleiding bij EED).

VO

Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs wordt hulp bij dyslexie of EED niet vergoed door de gemeente. Ouders kunnen zich wel zelf aanmelden bij een zorgaanbieder EED, maar zullen dit dus zelf moeten bekostigen. Begeleiding, facilitering en aanpassingen (zoals extra tijd bij proefwerken) vallen binnen de mogelijkheden van de VO-school; dit is door de VO-scholen vastgelegd in het niveau van de basisondersteuning dat iedere school moet kunnen bieden.

Gemeente

Elke gemeente heeft een poortwachter; dit is een specialist op gebied van dyslexie en EED. Daar wordt de aanvraag voor onderzoek, diagnostiek en eventueel behandeling aangeboden. De poortwachter beoordeelt elke aanvraag op basis van het masterplan dyslexie basisonderwijs/18.

Toelichting vanuit de wet op het passend onderwijs

Bij vermoedens van dyslexie of EED heeft het onderwijs als zorgtaak de signalering en begeleiding van jeugdigen met leesproblemen of dyslexie. Het valt onder de zorgplicht van scholen. De ondersteuning van leerlingen met dyslexie maakt deel uit van de basisondersteuning die elke school moet bieden. De inzet van fysieke hulpmiddelen bij dyslexie, zoals aangepaste leer- en werkboeken, hoort bij deze basisondersteuning.

Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs wordt dyslexiehulp (zowel diagnose als behandeling) niet vergoed door het onderwijs of door de gemeente. Ouders kunnen zich wel zelf aanmelden bij een dyslexieaanbieder, maar zullen dit zelf volledig moeten bekostigen. Begeleiding, facilitering en aanpassingen (zoals extra tijd bij proefwerken) vallen binnen de mogelijkheden van de VO-school om in te zetten. Dit is door de VO-scholen vastgelegd in het niveau van de basisondersteuning dat iedere school moet kunnen bieden.

Toelichting vanuit de Jeugdwet

De gemeente is verantwoordelijk voor de toeleiding, diagnose en behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie bij jeugdigen tot 13 jaar in het primair en speciaal onderwijs. Dit traject valt onder de jeugdhulpplicht die stopt als een kind naar het voortgezet onderwijs gaat. Wanneer een behandeltraject al loopt en het kind gaat naar het VO, dan loopt het traject door tot het einde van de behandeling of beschikkingsperiode.